شما نیز حتما در اخبار و رسانهها بارها و بارها این کلمه را شنیدهاید و شاید برنامههای تلویزیونی یا تبلیغاتی در سطح شهر در رابطه با راهاندازی استارتآپ دیده باشید. اما چرا استارتآپ تا این اندازه در اقتصاد و کسب درآمد مردم و کشورها پر اهمیت است؟ بررسی مفهوم و اصالت این واژه به ما کمک میکند تا به نقش حیاتی این پدیده در اقتصاد کشورها بهخصوص در دو دهه پیشرو پی ببریم.
واژه استارتآپ در زبان انگلیسی به معنای «شرکت نوپا» است. این شرکت نوپا ویژگیهایی دارد که آن را از نمونههای مشابه خود متمایز میکند. شما میتوانید یک شرکت یا کسبوکار جدید راهاندازی کنید که مشابه آن وجود دارد، در ماههای اول شرکت شما هنوز بهدرستی سر و شکل نگرفته است و اصطلاحا بیان میکنید شرکت ما نوپاست، اما در استارتآپ معنای نوپا بودن به مفهوم اصیل دیگری پیوند خورده است. به گزارش دنیای اقتصاد، کسبوکارهای مورد نظر در چارچوب استارتآپ بر ایدههای خلاقانه، کارآفرینانه و مبتکرانه در خلق محصولات جدید یا ارائه راهحل بهتر برای انجام کسبوکارهای فعلی است؛ بنابراین نوپا بودن در مفهوم استارتآپ بهمعنای نوپا بودن در ایده و خلاقیت در تولید محصولات جدید یا کنار گذاشتن سازوکارهای فعلی برای جایگزین کردن آنها با رویههای بهینه است. برای مثال زمانی مردم تمامی کالاها و خدمات خود را از بازار تهیه میکردند که نیازمند صرف وقت و انرژی بسیار بود؛ اما در حال حاضر استارتآپهای اینترنتی شامل انواع فروشگاههای اینترنتی بهخصوص در حوزه لوازم و تجهیزات مختلف، پا به عرصه زندگی مردم گذاشته و موجب صرفهجویی بالا در این زمینه شده است.
دیگر نیازی نیست شما برای خرید کالاها و خدمات به محل فروش آنها مراجعه کنید و برای مقایسه کالایی خاص با نمونههای مشابه و پیدا کردن بهترین قیمت و کیفیت مورد نظر با توجه به موجودی پول خود، کل بازار را بالا و پایین کنید. در وبسایتهای این فروشگاهها انجام چنین مقایسههایی بهراحتی امکانپذیر است و با پرداخت اینترنتی میتوانید جنس مورد نظر را در منزل تحویل بگیرید یا در رابطه با تغییر سازوکارهای موجود و تسهیل فرآیندهای پر اصطکاک فعلی میتوان به استارتآپهای حملونقل که بهتازگی در کشور ما جا افتاده و تقریبا تمامی مصرفکنندگان از نحوه خدماتدهی آن اظهار رضایت میکنند، اشاره کرد. بهجای تماس تلفنی به بنگاهی که چند خودرو محدود دارد، در کسری از زمان نزدیکترین تاکسی به شما، آماده ارائه خدمت است و بهواسطه تعدد سفرها برای رانندگان، امکان کاهش قیمت سفرها نیز وجود دارد. مزیتی که موجب شده بسیاری از مردم اولین گزینهای که برای سفرهای شهری (در زمانی که نمیخواهند از وسیله نقلیه عمومی استفاده کنند) به ذهنشان میرسد، استفاده از اپلیکیشن مربوط به این استارتآپها روی گوشی همراهشان است.
نوپا بودن، اولین خصیصه استارتآپ است اما ویژگی مهم دیگر آن که اهمیت آن را در اقتصاد دو چندان میکند رشد سریع و رسیدن به درآمد است که در اغلب موارد درآمدهای حاصل از آن در سطح بسیار بالایی است. کسب درآمد بالا یک پدیده تقریبا قابل پیشبینی، در صورت راهاندازی مناسب استارتآپ است؛ زیرا شما یا محصولی جدید و مورد توجه مردم تولید کردهاید، یا ایدهای نو برای انجام امور قبلی آنها به فرمی سادهتر ایجاد کردهاید. در هر دو مورد شما با یک تقاضای جدید و منحصربهفرد برای محصولتان مواجه هستید و تمامی عواید حاصل از آن در نبود رقبا به حساب شما واریز میشود. توجه داشته باشید اصالت یک استارتآپ در نوآوری آن نهفته است، نمیتوان گفت اگر شما در حضور دو فروشگاه اینترنی در کشور، یک فروشگاه اینترنتی با رویهای مشابه آن و محصولات بیشتر راهاندازی کردید، شما استارتآپ راهاندازی کردید، بلکه این پدیده در حقیقت ورود به یک بازار رقابتی با مزیت نسبی است. در برخی مطالب به اشتباه انجام اعمال مشابه در کسبوکار را استارتآپ اطلاق میکنند که بهواقع تعبیر درستی نیست. استارتآپهایی چون گوگل، اپل و مایکروسافت را همیشه در ذهن داشته باشید تا متوجه شوید که مفهوم این واژه در فرم اصیل آن چیست. محصولاتی جدید و نوآورانه که دنیای تجارت و زندگی انسانها را دگرگون کرده و درآمدهای هنگفتی نصیب مالکان، کارآفرینان و اقتصاد کشورهای خود کردهاند.
یک اشتباه رایج دیگر در بیان و کاربرد مفهوم استارتآپ، بیان این مطلب است که استارتآپ به کسبوکارهای اینترنتی گفته میشود. اگر استارتآپهای بزرگ برای رشد سریع، کاهش هزینههای مبادلاتی و گسترش روزافزون تقاضای خود در بازارهای جهانی، بهصورت عمده بر استفاده از شبکه جهانی اینترنت متمرکز هستند نباید گفت که استارتآپ تنها به این حوزه از کسبوکار مربوط میشود. برای مثال یکی از استارتآپهای معروف دنیا تحت عنوان «پراسپورا» که با سرمایه اولیه ۱۱۲ میلیون دلار، جزء ۲۰ استارتآپ برتر سال ۲۰۱۷ بود؛ مربوط به کاربرد هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی برای افزایش بهرهوری است؛ بنابراین شاید بتوان گفت خصوصیات استارتآپها نظیر رشد سریع و برقآسا و کسب بازارهای بزرگ حتی در سطح جهانی موجب شده که عمده محصولات و نوآوریها در این حوزه متمرکز بر تولید محصولات اینترنتی یا تکنولوژی اطلاعات باشد، اما نباید گفت که مفهوم استارتآپ لزوما راهاندازی کسبوکار اینترنتی است.
اهمیت استارتآپ در اقتصاد کشورها بهواسطه رشد سریع و ارزآوری بالای آن در مدتزمان کوتاه است. بهدیگر بیان گسترش استارتآپها موجب رشد سریع اقتصاد کشورها میشود. همانطور که ذکر آن در بالا رفت اکثر محصولات ارائه شده در این حوزه، به فرم برنامههای کامپیوتری، تکنولوژیها جدید در فناوری اطلاعات، کسبوکارهای مبتنی بر شبکه جهانی اینترنت و اخیرا هوش مصنوعی است. طبق پیشبینیها تا سال ۲۰۴۰ پیشرفت کشورها در زمینه هوش مصنوعی، یگانه عامل مهم در بقای اقتصاد آنها خواهد بود و کشورهایی که در زمینه تکنولوژی و هوش مصنوعی زیرساختی نداشته باشند در سیستم اقتصادی دنیا وابسته صرف خواهند بود. بههمین دلیل است که استارتآپها از اهمیت بسیار بالایی در دنیای امروز برخوردار هستند.ایدههای نو و خلاقانه ماهیتا دارای ریسک بالایی هستند چون در حال معرفی محصول جدید در فضای کسبوکار هستند که ممکن است مورد قبول واقع نشود به همین دلیل سرمایهگذاری در آن در اکثر موارد در فقدان حمایت دولتی در سطح پایینی خواهد بود.
علاوهبر این، معرفی یک ایده خلاقانه از پیشنهاد تا اجرای آن باید از سازوکاری مناسب و روان برخوردار باشد تا انگیزه لازم برای ورود کارآفرینان را فراهم کند. این عوامل جزو مواردی هستند که در گسترش استارتآپها ضروری هستند. باید توجه داشت سرمایهگذاری در استارتآپ ممکن است عوایدی به ابعاد بازارهای بزرگ جهانی، رشد اقتصادی و تامین آینده کشور داشته باشد. دنیا در حال گذار به سمت ارائه محصولات مبتنی بر تکنولوژیهای پیشرفته خصوصا در زمینه هوش مصنوعی است، در چنین فضایی بدون شک کشورهایی که زیرساختهای لازم برای پرورش ایدههای نو و خلاقانه افراد را فراهم کردهاند از جایگاه ویژهای در اقتصاد آینده برخوردار خواهند بود.